Μιλώντας επί της αρχής, το να βλέπεις ταινίες επαγγελματικά είναι ένα καλό πράγμα. Μπορείς να δεις οτιδήποτε βγαίνει στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες κι έπειτα έχεις την ευκαιρία να σκεφτείς, να αναλύσεις, να γράψεις γι’ αυτό. Χρειάζεται, όμως, προσοχή. Αν δεις όντως οτιδήποτε βγαίνει στα ντόπια σινεμά, υπάρχει μια σοβαρή πιθανότητα να αποκτήσεις μόνιμες οφθαλμικές βλάβες ή να αναπτύξεις αισθήματα αντιπάθειας προς το ίδιο το μέσο. Γιατί, ναι, βγαίνουν πολλές ταινίες κάθε βδομάδα – κι οι περισσότερες είναι από κακές έως μέτριες. Αυτή είναι η αλήθεια.
Παρά την σταθερή πορεία μείωσης των εισιτηρίων που κάνουν οι ταινίες εδώ και χρόνια (συνδυαστικό αποτέλεσμα οικονομικής κρίσης και αυξανόμενης φτώχειας, πτωτικής ποιότητας των παρεχόμενων επιλογών και κακός προγραμματισμός εκ μέρους των διανομέων), το ραντεβού με την κινηματογραφική υπερ-προσφορά είναι σταθερό, εκεί, κάθε βδομάδα. Κατά μέσα όρο, κάθε Πέμπτη βλέπουμε ίσα με 8 ταινίες, ενώ τα συνολικά εισιτήρια του ελληνικού box office πες ότι κυμαίνονται γύρω στις 100.000 χοντρικά. Όπως καταλαβαίνετε, τα κουκιά είναι μετρημένα. Οι περισσότερες ταινίες μετά βίας αντέχουν σε δεύτερη και τρίτη βδομάδα, εκτός αν αποτελούν μεγα-events σαν το Joker ή φαινόμενα word-of-mouth σαν το Parasite. Κατά κανόνα, όμως, τα χλωρά καίγονται μαζί με τα ξερά κι οι καλές ταινίες χάνονται συχνότατα μέσα στον θόρυβο της υπερ-προσφοράς και την αδυναμία ουσιαστικής διαχείρισής/curation από τις εταιρίες διανομής.
Ας πούμε, το πώς θάφτηκαν φέτος ταινιάρες σαν το Midsommar, το Birds of Passage ή το Portrait of a Lady on Fire λόγω κακού προγραμματισμού και αμπαλίασης είναι σχεδόν εγκληματικό. Ταυτόχρονα, βέβαια, έχουμε σταθερά και μια ένδειξη ότι υπάρχει και με το παραπάνω ένα κοινό πρόθυμο να δει ουσιαστικό και περιπετειώδες σινεμά που ξεφεύγει από το mainstream, εφόσον αυτό παρουσιάζεται με σωστό τρόπο και του δίνεται η ευκαιρία να αναπνεύσει και να αποκτήσει ένα hype που προκύπτει από την ζωντανή κινηματογραφική κοινότητα των θεατών (κι όχι τους επαγγελματίες ή ερασιτέχνες μαρκετίστες του σινεμά). Μιλάμε δηλαδή για εκείνους τους ανθρώπους που πηγαίνουν σινεμά, συζητάνε αυτό που είδανε και το προτείνουν στους φίλους τους για να το δουν και να το συζητήσουν κι αυτοί. Πέρα από το προαναφερθέν Parasite, αντίστοιχη δυναμική είδαμε επίσης με το The Favourite και το An Elephant Sitting Still, τηρουμένων των αναλογιών της κάθε ταινίας φυσικά.
Η τρέχουσα βδομάδα, φερ’ ειπείν, έχει δέκα (10) νέες ταινίες. Δέκα γαμημένες νέες ταινίες, οι περισσότερες εκ των οποίων (όπως και τις περισσότερες βδομάδες) μοιάζουν περισσότερο με μπαλώματα προγραμματισμού και απότοκα πακέτων συμφωνίας με εταιρίες παραγωγής παρά με αληθινές κινηματογραφικές προτάσεις της διανομής ή των αιθουσών προς το κοινό. Προφανώς, άνθρωποι είμαστε, δεν τις έχουμε δει όλες. Αλλά κάποιες μυρίζουν φόλα από χιλιόμετρα. Για παράδειγμα: το Playing with Fire μοιάζει με οικογενειακή κωμωδία του ηλιθιότερου είδους, το 21 Bridges μοιάζει με βαρετό action thriller βγαλμένο από αλυσίδα παραγωγής, το Spider in the Web το ίδιο ακριβώς αλλά σε κατασκοπικό, το Delegation και το Lillian είναι αυτό που λέμε «φεστιβαλικό ευρωπαϊκό σινεμά» που μοιάζει απλά προκάτ και αδιάφορο αν δεν το παρουσιάσεις κατάλληλα και το Golden Glove του αγαπημένου του ελληνικού κοινού Fatih Akin είναι μια κακή ταινία που θα προτιμούσαμε να ξεχάσουμε.
Μέσα σ’ αυτόν τον ορυμαγδό, όμως, υπάρχουν και τέσσερις (ναι, 4) καλές ταινίες που στον έναν ή τον άλλο βαθμό κινδυνεύουν να χαθούν στην μετάφραση – κι είναι κρίμα για όλες τους. Όχι ότι θα τις σώσει αυτό το άρθρο, είπαμε, χρειάζονται βαθιές αλλαγές στο μοντέλο διανομής σινεμά στην Ελλάδα. Τουλάχιστον όμως, για αρχή, θα έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο ότι σας τις προτείναμε – γιατί τις είδαμε και όντως μας άρεσαν πολύ. Αν θέλετε να πάτε σινεμά αυτό το σαββατοκύριακο, λοιπόν, βάλτε τα κάτω και διαλέξτε μια από αυτές τις 4 ανάλογα με το γούστο και την διάθεσή σας. Παρενθετικά, αν από την άλλη καθίσετε σπίτι, μην παραλείψετε να δείτε τη νέα σεζόν The Marvelous Mrs. Maisel που μόλις έκανε πρεμιέρα. Παρένθεση τέλος, προχωράμε.
Τι είναι: Είναι η νέα ταινία του Rian Johnson, φρέσκος κι αναζωογονημένος πια μετά την εμπειρία του The Last Jedi (που εμάς μας άρεσε πολύ αλλά διάφοροι διαφωνούν, τι να κάνουμε τώρα). Το Knives Out είναι ένα παραδοσιακό whodunit μυστήριο στο κλασικό κι αγαπημένο στυλ της Agatha Christie κι αφηγείται την ιστορία του θανάτου ενός πατριάρχη μιας οικογένειας και το επακόλουθο κυνήγι της αλήθειας μέσα από τα μάτια ενός εξπέρ ντετέκτιβ που έρχεται να διαλευκάνει το έγκλημα.
Δείτε το: Αν σας αρέσουν οι διασκεδαστικές ταινίες. Δηλαδή, με άλλα λόγια, αν σας αρέσει να περνάτε καλά. Δηλαδή, δείτε το. Ο Rian Johnson (δημιουργός επίσης του υπέροχου Brick και του απολαυστικού Looper) παίρνει ένα φαινομενικά ξεφτισμένο αλλά βαθιά comforting είδος και του δίνει το ένα twist μετά το άλλο, το αναποδογυρίζει, το ξαναφέρνει στα ίσια του, του κόβει τα πόδια, το ξαναστήνει όρθιο. Το καστ είναι εξαίρετο (με τον Daniel Craig να αποδεικνύει πόσο υπέροχος ηθοποιός είναι), ο ρυθμός είναι καταιγιστικός, το χιούμορ είναι πετυχημένο, το δράμα είναι έξυπνο. Όλα είναι στην σωστή θέση, τέλος πάντων
Μην το δείτε: Δεν υπάρχει λόγος να μην το δείτε. Είναι μαζικο-λαϊκό fun σινεμά στα καλύτερά του.
Τι είναι: Είναι η πιο παράξενη, φιλόδοξη, περιπετειώδης, παραισθησιογόνα, αποκλίνουσα, παραβατική, αντικανονική ταινία από όλες όσες κυκλοφόρησαν φέτος στα ελληνικά σινεμά. Και για να ξεκαθαρίσουμε την θέση μας, όλα αυτά είναι κινηματογραφικά παράσημα. Τα Άγρια Αγόρια (που παίζονται όλα από ηθοποιούς-κορίτσια) είναι το ντεμπούτο του Bertrand Mandico κι αφηγούνται την ιστορία μιας παρέας εφήβων της αστικής τάξης σε ένα απομονωμένο νησί των αρχών του 20ού αιώνα. Εκεί, διαπράττουν ένα φρικιαστικό μισογύνικο έγκλημα και για να σωφρονιστούν στέλνονται σε μια στοιχειωμένη κρουαζιέρα με έναν τυραννικό αφέντη-καπετάνιο.
Δείτε το: Βασικά, ξέρετε ήδη πολύ καλά αν σας έψησαν όσα διαβάσατε ή αν σας έκαναν να τρέξετε μακριά. Τα Άγρια Αγόρια είναι μια ταινία γεμάτη βία, αλλά ο Mandico επιλέγει να φωτίσει την ονειρική και ασταθή πλευρά αυτής της βίας – όχι με την αισθητικοποίηση που έχουμε συνηθίσει μέσα από το χολιγουντιανό στυλιζάρισμα αλλά μέσα από έναν άγριο πειραματισμό ελεύθερης φαντασίας και πολιτικής ευθύνης. Απηχώντας τον William Burroughs και τον Ιούλιο Βερν, το Querelle του Fassbinder και το σινεμά του Guy Maddin, την παραδοσιακή ναυτική περιπέτεια και τον αποσταθεροποιητικό queer μοντερνισμό ενός Jean Genet ή ενός Jean Cocteau, η ταινία του Mandico είναι μια ζόρικη, pulp, εφιαλτική, gender-fluid κινηματογραφική εμπειρία. Ένα παράξενο πράγμα, ένα θαλάσσιο ψυχεδελικό κήτος απολαύσεων που εισβάλλει στην κατεστημένη τάξη της ενδοχώρας.
Μην το δείτε: Αν όλα αυτά σας ακούγονται σαν κουραφέξαλα, αλλά με την κακή έννοια.
Τι είναι: Είναι μια animated ταινία για έναν μεγάλο δημιουργό και την προσπάθειά του να φτιάξει μια οριακά αδύνατη ταινία. Το Bunuel in the Labyrinth of the Turtles μας παρουσιάζει ημι-ρεαλιστικά και ημι-σουρεαλιστικά την δημιουργία της ταινίας Land Without Bread του Luis Bunuel, με θέμα τη Λας Ούρδες (δηλαδή την φτωχότερη περιοχή της Ισπανίας), όταν εκείνος είχε ξεμείνει χωρίς λεφτά και χωρίς διέξοδο έπειτα από το καλλιτεχνικό-πολιτικό σκάνδαλο που προκάλεσε η προηγούμενη ταινία του, L’Age d’Or.
Δείτε το: Αν πιστεύετε ότι οι animated ταινίες αξίζουν την ίδια θέση μέσα στην σκοτεινή αίθουσα όπως όλες κι οι υπόλοιπες, τότε αυτή η ταινία θα σας ανταμείψει. Το 2D animation είναι τόσο λεπτομερές και περίτεχνο όσο πρέπει, οι δόσεις σουρεαλισμού βρίσκονται στην κατάλληλη ισορροπία, η αφήγηση βρίσκεται στο κατάλληλο σημείο ανάμεσα στην ιστορική πληροφορία και το πειστικό δράμα. Δεν είναι αριστούργημα, όχι, αλλά αν σας ενδιαφέρει ο δημιουργός και το σινεμά του τότε θα περάσετε καλά.
Μην το δείτε: Αν πιστεύετε ότι τα μικιμάου είναι καλύτερα να βλέπονται στην τηλεόραση τα σαββατοκύριακα.
Τι είναι: Είναι η νέα ταινία της σκηνοθέτιδας May el-Toukhy, αλλά κυρίως είναι η νέα ταινία της Trine Dyrholm, της σπουδαίας ηθοποιού από τη Δανία που γνωρίσαμε μέσα από τις ταινίες του Thomas Vinterberg (με πρώτο και καλύτερο το Festen) αλλά και high profile δανέζικες ταινίες σαν το A Royal Affair ή το In A Better World. Εδώ, υποδύεται μια πετυχημένη δικηγόρο που αναλαμβάνει υποθέσεις οικογενειακής βίας, ζώντας η ίδια μια φαινομενικά τέλεια οικογενειακή ζωή μέχρι που ο ατίθασος έφηβος γιος του συζύγου της από τον πρώτο του γάμο έρχεται να μείνει μαζί τους. Έτσι, ξεκινούν μια ερωτική σχέση μεταξύ τους κι όλα φλερτάρουν με τον κίνδυνο και την κατάρρευση.
Δείτε το: Αν σας αρέσουν έξυπνα και καλογραμμένα οικογενειακά δράματα που σφύζουν από σεξουαλική ένταση και ανομολόγητες επιθυμίες. Πρόκειται για μια ταινία που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι «σκανδαλοθηρική», αλλά αντίθετα επιλέγει τον δρόμο της συναισθηματική σκληρότητας και της προσεκτικής εξέτασης των σχέσεων δύναμης και εξουσίας που χαρακτηρίζουν τα οικογενειακά και σεξουαλικά politics. Προφανώς η ταινία πατάει εν πολλοίς στις πλάτες της Dyrholm, η οποία ζωντανεύει μια αντιφατική αντι-ηρωίδα που προέρχεται εξίσου από το παλιό χολιγουντιανό μελόδραμα και το ψυχρό σκανδιναβικό δράμα.
Μην το δείτε: Αν δεν τα αντέχετε αυτά τα «κοινωνικά» (sic).
