Πιο busy από ποτέ φαίνεται ότι είναι η διεύθυνση διαχείρισης περιεχομένου του Facebook. Σε περίπτωση που δεν έχετε καταλάβει, ο κολοσσός των social media έχει επιδοθεί σε μία άνευ προηγουμένου προσπάθεια εκκαθάρισης «ακατάλληλου περιεχομένου», όπως αυτό ορίζεται από τα community standards του μέσου, δηλαδή τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του.

Η αφορμή ήταν φυσικά η πολυήμερη απεργία πείνας του μέλους της 17 Νοέμβρη, Δημήτρη Κουφοντίνα, και όλη η συζήτηση που αυτή δημιούργησε. Το Facebook απάντησε πρόσφατα για το ζήτημα, μετά από σχετική ερώτηση της εφημερίδας “Αυγή“. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επικοινωνία έγινε μέσω της ελληνικής εταιρείας “Hill+Knowlton“, η οποία δραστηριοποιείται στο πεδίο της επικοινωνίας.

Αυτή ήταν η απάντησή της:

«Οι τρομοκράτες, οι βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες και οι οργανώσεις μίσους δεν έχουν θέση στο Facebook και το Instagram. Σύμφωνα με την πολιτική μας για τα Επικίνδυνα  Άτομα και Οργανώσεις, απαγορεύουμε σε μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως ο κ. Κουφοντίνας, να χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες μας, καθώς επίσης, αποκλείουμε δημοσιεύσεις που επιδοκιμάζουν ή υποστηρίζουν αυτά τα άτομα και τις ενέργειές τους κάθε φορά που λαμβάνουμε σχετική γνώση. Η ουδέτερη τοποθέτηση αναφορικά με τρομοκρατικές ομάδες και η πληροφόρηση των Μέσων σχετικά με τις ενέργειές τους δεν αντιτίθενται στους κανόνες μας.»

Το πράγμα βέβαια φαίνεται να κλωτσάει κάπου, δεδομένου ότι έχουν υπάρξει γενικευμένες διαγραφές υλικού σαφώς ουδέτερου, με τον τρόπο που το έθεσε το Facebook. Από δημόσιες τοποθετήσεις όπως του ιστορικού Πολυμέρη Βόγλη, η οποία είναι αντικειμενικά δόκιμη, όποια κι αν είναι η γνώμη κάποιου για την όλη υπόθεση. Εκτός από την απομάκρυνση του “ανακόλουθου” ποστ, το FB επέβαλλε και ποινές στον χρήστη:

«Στη διάρκεια του Εμφυλίου, οι κρατούμενοι έκαναν επανειλημμένα απεργία πείνας διεκδικώντας να σταματήσουν οι εκτελέσεις. Ακόμη και σε εκείνη, την πιο σκοτεινή εποχή της σύγχρονης ιστορίας μας, οι κυβερνήσεις δεν άφησαν κανέναν κρατούμενο να πεθάνει στη φυλακή από απεργία πείνας. Ο θάνατος του Δ. Κουφοντίνα θα αφήσει ανεξίτηλο στίγμα. Όχι στην κυβέρνηση αλλά στη Δημοκρατία.»

Αυτή η τελείως άτσαλη (εφόσον πρόκειται για θέμα κακών χειρισμών) προσέγγιση στην εφαρμογή του κανονισμού ώθησε τον αρχισυντάκτη των Ελληνικών Hoaxes να τοποθετηθεί για το ζήτημα. Όπως είπε ο Δημήτρης Αλικάκος, του οποίου το εγχείρημα είναι επίσημος συνεργάτης του Facebook, το FB τα έχει κάνει «μπάχαλο» σε αυτό το θέμα:

«Κάποιοι που έχουν ταχθεί να εφαρμόζουν τους “Όρους της Κοινότητας” (εν προκειμένω -βλ φωτο- αυτούς περί “επικίνδυνων ατόμων και επικίνδυνων οργανώσεων” https://www.facebook.com/…/dangerous_individuals…)
Α. είτε αγνοούν τους Όρους της Κοινότητας
Β. είτε δεν μπορούν να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στο «στηρίζω τρομοκράτες και τρομοκρατικές πράξεις» και στο «στηρίζω το αίτημα (δίκαιο ή άδικο) ενός φυλακισμένου τρομοκράτη – απεργού πείνας».
Ορθώς το FB έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες αναφορικά με την επιδοκιμασία της βίας και της τρομοκρατίας, καθώς και κατά ατόμων που εξυμνούν τέτοιες ενέργειες.
Ωστόσο.
Η συγκεκριμένη ανάρτηση (δεν γνωρίζω τον αναρτήσαντα, δεν είναι καν “φίλος”) είναι τόσο καλογραμμένη και σαφής, άσχετα αν διαφωνεί κανείς με την ουσία, που δεν επιδέχεται παρερμηνεία. Δεν παραβιάζει κανέναν Όρο.  
Ως εκ τούτου, η ποινή είναι άδικη και αντικανονική (και δυστυχώς δεν είναι η μόνη ανάρτηση που άδικα της επιβάλλεται ποινή).  
Άρα εδώ έχουμε να κάνουμε με παραβίαση των όρων της κοινότητας στο όνομα των… όρων της κοινότητας, από κάποιους που πληρώνονται για να εφαρμόζουν τους όρους της κοινότητας. 
Με βάση τα παραπάνω, απλά και ξεκάθαρα:
Το Facebook τα έχει κάνει μπάχαλο.
(Αυτά από κάποιον συνεργάτη της εταιρίας Facebook. Αλλά φιλτάτη η αλήθεια).»

Δεν είναι όμως μόνο οι γνώμες που απομακρύνονται από την πλατφόρμα, όπως η παραπάνω ή αυτές δημοσιογράφων σαν τον Κωνσταντίνο Πουλή του The Press Project και δικηγόρων όπως ο Θανάσης Καμπαγιάννης. Σε ένα ακόμη πιο καραμπινάτο παράδειγμα εκκαθάρισης χωρίς πολλά πολλά, το Facebook έριξε posts και επέβαλλε ποινές μέχρι και σε φωτορεπόρτερ, τους Μάριο Λώλο, Λευτέρη Παρτσάλη και Τατιάνα Μπόλαρη.

Το ότι πρόκειται για επαγγελματίες του φωτορεπορτάζ των οποίων τα ονόματα δε χρειάζονται συστάσεις καθόλου δεν πτόησε το Facebook. Αξίζει να σημειωθεί το εξής ιστορικό στοιχείο: Οι φωτογραφίες τους που διαγράφηκαν ήταν μία ουδέτερη, δημοσιογραφική καταγραφή της διαδήλωσης αλληλεγγύης στην απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα, ένα αίτημα που έχει προκαλέσει λίγο ή αρκετά αποκλίνουσες από την ανένδοτη κυβερνητική γραμμή τοποθετήσεις από ανθρώπους που θα λέγαμε ότι δεν είναι ακροαριστεροί, όπως ο Άρης Σπηλιωτόπουλος, ο Κώστας Τζαβάρας (1, 2) και ο Θέμης Σοφός, αλλά και δικηγορικοί σύλλογοι και χύμα νομικοί.

Μικρή σημασία έχουν αυτά, καθώς οι φωτογραφίες διαγράφτηκαν. Αξίζει να σταθούμε ότι σε μία από τις φωτογραφίες του Μάριου Λώλου διακρίνεται ένα πανό που γράφει «ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ»:

Κάτι αντίστοιχο έπαθε και η FB σελίδα του The Press Project. Όπως αναφέρει το μέσο:

«Το Facebook μας ενημέρωσε ότι η σελίδα κινδυνεύει να κατέβει ολοκληρωτικά και η δημοσιογράφος του TPP που έκανε μέσω της σελίδας τις αναρτήσεις αποκλείστηκε για έναν μήνα.»

Το γεγονός αυτό σχολιάστηκε από άλλους δημοσιογράφους:

Facebook is deleting posts of photojournalists in #Greece, here it's @lolosmarios. There's a massive wave of censorship regarding the #koufodinas_hungerstrike. This is insane. pic.twitter.com/2ifwkVwnjz

— 👨🏻‍🍼 (@TassosMorfis) March 1, 2021

Facebook in Greece is imposing some banana republic-style #censorship on journalists’, photojournalists’ and lawyers’ accounts posting about #koufodinas_hungerstrike.
This is looking ridiculous, @Facebook. pic.twitter.com/pjMBTbiRlq

— Savvas Karmaniolas (@savvaskarma) March 2, 2021

Aπό την ίδια την φωτορεπόρτερ της Eurokinissis, Τατιάνα Μπόλαρη:

«Πριν λίγο το fb μου κατέβασε την χθεσινή ανάρτηση γιατί παραβιάζω τους όρους της κοινότητας, δηλαδή με την χθεσινή μου καταγραφή, προτρέπω σε επικίνδυνες ενέργειες, υποστηρίζω τρομοκράτες ή τρομοκρατικές οργανώσεις και κάτι άλλα που δεν τα θυμάμαι.
Αναρωτιέμαι εάν αύριο-μεθαύριο συμβεί το οτιδήποτε ως ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ εγώ θα κάνω πως ΔΕΝ το είδα!

Οπότε… η χθεσινή πορεία ΔΕΝ έγινε ποτέ και ΔΕΝ είχε τόσο κόσμο και ΔΕΝ ήμουν εκεί και ΔΕΝ ήταν και κανένας άλλος, οι εικόνες που ακολουθούν είναι αποκύημα της φαντασίας μου, ΞΑΝΑ! (θα μου το κατεβάσουν κι αυτό ενδεχομένως, αλλά υπάρχουν κι άλλοι τρόποι).»

Και από τον Λευτέρη Παρτσάλη:

 «Μετά τον συνάδελφο Marios Lolos το Facebook λογόκρινε και το δικό μου ποστ από τη χθεσινή πορεία αλληλεγγύης στον απεργό πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα… ωραία ρε.»

Είναι προφανές ότι υπάρχει ένα μπάχαλο σε όλο αυτό, μιας και πλήττεται ακόμη και η πιο ουδέτερη ενημέρωση για το τι γίνεται. Τα πράγματα δε γίνονται καθόλου πιο εύκολα λόγω της αδιαφάνειας του Facebook στο συγκεκριμένο ζήτημα – σύμφωνα με την Καθημερινή, οι εργαζόμενοι έχουν υπογράψει εκτενή συμφωνητικά εχεμύθειας και ελέγχονται αυστηρά στον χώρο εργασίας τους:

“«Επιτρεπόταν να έχουμε στο γραφείο μας μόνο νερό ή καφέ σε διαφανές ποτήρι. Ακόμα και το φακελάκι από τσάι απαγορευόταν, όπως και οποιοδήποτε κομμάτι χαρτιού στο οποίο θα μπορούσες να κρατήσεις σημειώσεις», λέει. Για να μπει στο γραφείο του χτυπούσε μια μαγνητική κάρτα πρώτα στο ασανσέρ και έπειτα στον όροφο όπου βρισκόταν το τμήμα του. Εκεί, όπως περιγράφει ο ίδιος, έβρισκε μια θέση –διαφορετική κάθε φορά– σε μεγάλα τραπέζια με υπολογιστές που το καθένα χωρούσε οκτώ υπαλλήλους.”

Η εταιρεία έχει αρνηθεί επανειλημμένα να τοποθετηθεί για το πως γίνεται ο έλεγχος του περιεχομένου, τόσο ως προς το τεχνικό κομμάτι (αν δηλαδή γίνεται μέσω αυτοποιημένων αλγορίθμων, μέσω ανθρώπων – κριτών ή συνδυαστικά, όσο και ως προς τις δυνατότητες ερμηνείας που τα προαναφερθέντα τεχνικά μέσα παρέχουν. Για παράδειγμα, αν ένας άνθρωπος που εργάζεται ως διαχειριστής για λογαριασμό του Facebook έχει στη διάθεσή του την άνεση χρόνου και το δικαίωμα απόφασης ώστε να κρίνει αν κάτι “περνάει” από τον εσωτερικό κανονισμό. Αντίστοιχα, αν οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται είναι τελείως απλοϊκοί και άκαμπτοι (και άρα ακατάλληλοι για την επικοινωνία σε σύνθετα ζητήματα), οπότε το Facebook αδυνατεί να φέρει εις πέρας αυτό που υπόσχεται στους χρήστες του.

Αν πχ κάποιος ανεβάσει το παρακάτω άρθρο, θα κοπεί κι αυτό;

Αν αυτά τα ζητήματα δεν απαντηθούν, τότε το πιο πιθανό είναι ότι θα πληθύνουν οι φωνές που λένε ότι δεν πρόκειται για communication breakdown, αλλά για οργανωμένη προσπάθεια λογοκρισίας με πολιτικά κίνητρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Διεθνής Αμνηστία έχει αναφέρει περιπτώσεις όπου η Facebook για συνεργάστηκε για κάτι τέτοιο με τις αρχές του Βιετνάμ. Όσο ο τρόπος που λειτουργεί ο κολοσσός των social media παραμένει μη προσβάσιμος, έστω μερικά, θα ακουστούν κι άλλες τέτοιες ιστορίες.

Ελπίζουμε να είναι μοναχά ιστορίες βγαλμένες από την πλούσια φαντασία του Κυριάκου Βελόπουλου.