Quantcast
POLITIX

Ποια είναι η κατάσταση στην Τουρκία ένα χρόνο μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου;

H κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πανηγυρίζει τη νίκη της δημοκρατίας αλλά τα πράγματα παραμένουν (πολύ) προβληματικά


Ένα χρόνο μετά τη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος, η Τουρκία γλίτωσε μεν το καθεστώς των αρμάτων μάχης αλλά δεν έχει καταφέρει να κερδίσει την ειρήνη και την ασφάλεια. Ο πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε την επέτειο της νίκης επί των πραξικοπηματιών εθνική εορτή, αλλά είναι φανερό πως στην Τουρκία μια μεγάλη μερίδα δε θα βρει το κουράγιο να πανηγυρίσει.

Ποιος έφταιγε τελικά;

Ενώ είναι αδιαμφισβήτητο πως υπήρξε μια κακοστημένη έστω συνωμοσία ανατροπής της νόμιμης κυβέρνησης, η μανία καταδιώξεως της κυβέρνησης Ερντογάν δημιουργεί επιφυλάξεις. Διαχρονικός δράστης των πραξικοπημάτων στην Τουρκία ήταν ο κοσμικών αντιλήψεων στρατός, η κυβέρνηση όμως κυνηγά κυρίως το φάντασμα του κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν και της οργάνωσής του FETO, ο οποίος το αρνείται.

Πλακάτ διαδηλωτή με τους Ερντογάν και Γκιουλέν

Ο στρατός μετά κι από το πραξικόπημα είναι ολότελα αποδυναμωμένος από τις επεμβάσεις του Ερντογάν στις τάξεις του. Ο Γκιουλέν, παλιός συνεργάτης του Ερντογάν στο παρελθόν είχε μεγάλη επιρροή στο στρατό, την αστυνομία, το δικαστικό σώμα κι όχι μόνο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο όμως πως πλέον κρύβεται πίσω από κάθε πέτρα, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, η οποία κρατά τις αποδείξεις για τον εαυτό της.

H βίαιη κατάληψη του κράτους

Η επιφύλαξη αυτή γίνεται ακόμη πιο έντονη μετά τις διώξεις που ξεκίνησαν από την επόμενη κιόλας μέρα του πραξικοπήματος. Πρώτα πρώτα τα μέλη της αστυνομίας και των ενόπλων δυνάμεων, στη συνέχεια δικαστικοί, δάσκαλοι, καθηγητές σχολείων και πανεπιστημίων και πολλοί άλλοι συνελήφθησαν ή απολύθηκαν.

Σχεδόν 50.000 άνθρωποι κρατούνται αυτή τη στιγμή για τον πραγματικό ή υποτιθέμενο ρόλο τους στο πραξικόπημα. Είναι χαρακτηριστικό πως δημοσιογράφοι οι οποίοι έχουν συλληφθεί σαν άνθρωποι του Γκιουλέν, είχαν ανακριθεί παλαιότερα από τους ανθρώπους του Γκιουλέν, πριν τα χαλάσει με τον Ερντογάν.

Συλληφθέντες του Μαΐου

Η πρακτική της σύλληψης και της απόλυσης δημόσιων λειτουργών (πάνω από 100.000) εξασφαλίζει στον Ερντογάν και το κόμμα του το ΑΚΡ ακόμη πιο απόλυτο έλεγχο πάνω στο κράτος, ιδίως όταν στις θέσεις τους διορίζονται υποστηρικτές του. Ακόμη πιο σημαντικό στην περίπτωση των δικαστικών, καθώς θα σταματήσει να υπάρξει οποιαδήποτε διάκριση των εξουσιών.

Οι διώξεις κατά της αντιπολίτευσης

Οι διώξεις δεν περιορίζονται σε πρόσωπα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης (HDP, CHP) έχουν δεχτεί την επίθεση του καθεστώτος. Παρότι όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου καταδίκασαν επιτόπου την προσπάθεια κατάλυσης της δημοκρατίας από τα άρματα, δεν είχε σημασία. Ο Ερντογάν κέρδισε οριακά το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση που επέκτεινε μαζικά τις εξουσίες του και η αντίθεση της αντιπολίτευσης σε αυτό ήταν αρκετή.

Συλλήψεις σε διαδήλωση ενάντια στις συλλήψεις βουλευτών του HDP

Ειδικά το φιλοκουρδικό κόμμα HDP που μπήκε μόλις το 2015 στο κοινοβούλιο έχει δεχτεί σκληρό πλήγμα, με τους ηγέτες του, δεκάδες βουλευτές, δημάρχους και άλλα εκλεγμένα στελέχη του να φυλακίζονται με την κατηγορία της συμμετοχής στο πραξικόπημα ή της τρομοκρατίας. Όπως δήλωσε ο βουλευτής του Hişyar Özsoy:

“Με την επιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης… η Τουρκία έχει γίνει ένα νεκροταφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών.”

Παρότι ο Ερντογάν και οι σύμμαχοι του (το ακροδεξιό MHP, συνδέεται με τους γνωστούς Γκρίζους Λύκους) κέρδισε το πολυπόθητο δημοψήφισμα, η κατάσταση δε φαίνεται να βελτιώνεται σύντομα καθώς η Τουρκία κυλά στον αυταρχισμό.

Ένταση εντός κι εκτός συνόρων

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Η οικονομία της Τουρκίας έδειξε να ζορίζεται το 2016 για πρώτη φορά μετά την ανάπτυξη των προηγούμενων χρόνων και αυτό είναι κάτι το οποίο δημιουργεί προβλήματα. Η ανάκαμψη ήρθε, αλλά η εποχή είναι περίεργη.

Επίσης δε βοηθούν οι εξωτερικές συνθήκες. Αυτά θυμίζει το HDP, το οποίο εκφράζει τη μεγαλύτερη και πιο γρήγορα αυξανόμενη μειοψηφία της Τουρκίας: τους Κούρδους.

Κούρδοι πολιτοφύλακες στη Συρία

Παρότι στο παρελθόν ο Ερντογάν ηγήθηκε της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους της Τουρκίας, αυτό έχει εγκαταλειφθεί. Την ίδια στιγμή, η συγκρότηση της Ροζάβα, μιας αυτόνομης κουρδικής ημικρατικής οντότητας στη Συρία ακριβώς δίπλα στα τουρκικά σύνορα, δημιουργεί μεγάλη ανησυχία στο τουρκικό κατεστημένο.

Το ότι αυτή η οντότητα υποστηρίζεται ανοιχτά από τις ΗΠΑ, δε βοηθά τη μανία καταδιώξεως του Ερντογάν και του κύκλου του. Ταυτόχρονα οι ΗΠΑ, οι οποίες είναι στρατηγικός τουρκικός σύμμαχος αρνούνται να εκδώσουν στην Τουρκία τον Γκιουλέν, ο οποίος ζει ήσυχος σε αμερικάνικο έδαφος.

To προσεχές μέλλον δε διαγράφεται λαμπρό

Δυστυχώς τα πράγματα δείχνουν πως θα είναι για καιρό προβληματικά. Η αντιπολίτευση στην Τουρκία είναι διασπασμένη, χτυπημένη από την καταστολή και μόλις πρόσφατα άρχισε να δείχνει σημεία ζωής ως αντίβαρο στο ΑΚP και τον Ερντογάν.

Η κουρδική πόλη Τσιζρέ της Τουρκίας το 2016, κατεστραμμένη μετά την επέμβαση του στρατού

Στο μεταξύ, η πολιτική ζωή της χώρας θα σφραγίζεται από έκτακτα δικαστήρια, φυλακίσεις και απολύσεις. Την ίδια στιγμή που οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας (το ISIS έχει πραγματοποιήσει αρκετές) θυμίζουν ότι ο πόλεμος που ρημάζει τη Συρία και το Ιράκ είναι πάρα πολύ κοντά.

(πηγές: 1, 2, 34, 5)

 

 

 

Best of internet