Τι θα γίνει πια με την τηλεόραση; Εννοώ, κυριολεκτικά, τι θα γίνει; Δεν είναι ρητορικό το ερώτημα, είναι πραγματικό. Η δεκαετία των 10s έχει φέρει τέτοιες ανακατατάξεις στην οικιακή ψυχαγωγία και στην βιομηχανία του θεάματος που το πράγμα είναι πλέον εξίσου συναρπαστικό, ασταθές και τρομακτικό. Αν θυμάστε, η πρώτη περίοδος του μαζικού γρήγορου internet εκεί στις αρχές των 00s είχε οδηγήσει σε μια μαζική φυγή από την τηλεόραση. Υπήρχαν, φυσικά, οι εξαιρετικές αμερικάνικες σειρές που προετοίμαζαν τη νέα golden era, αλλά ο λαός κατά κύριο λόγο τις μοιραζόταν ελεύθερα μέσω ριπαρισμένων αρχείων σε ένα άναρχο πλην ευφορικό ιντερνετικό σύμπαν. Πώς έγινε, όμως, και δεκα-κάτι χρόνια αργότερα βρεθήκαμε εξαρτημένοι από streaming πλατφόρμες που κοντράρουν πλέον στα ίσια την κινηματογραφική βιομηχανία, να καταναλώνουμε δυσθεώρητες ποσότητες τηλεοπτικών σειρών σε μικρές και μεγάλες οθόνες, και να συζητάμε για το αξεδιάλυτα μέλλον του σινεμά και της τηλεόρασης; Είναι περίεργο – και βρισκόμαστε μάλλον ακόμα στην αρχή του.
Στο μεταξύ, όμως, συνεχίζουμε να βλέπουμε πολλές τηλεοπτικές σειρές – στρημάροντας ή κατεβάζοντας. Υπάρχει αδιαμφισβήτητα μεγάλος πολιτισμικός πλούτος, όπως υπάρχει και μεγάλη σαβούρα. Αν μη τι άλλο, κάποια από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά έργα της εποχής μας, δηλαδή έργα που είναι σπουδαία ακριβώς επειδή μας βοηθάνε να σκεφτούμε πάνω την εποχή μας, είναι τηλεοπτικά. Κι όσο περνάνε τα χρόνια, βλέπουμε ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος της τηλεοπτικής παραγωγής να περνάει στα χέρια δημιουργών που έχουν το θάρρος και τις ικανότητες να πειραματιστούν ουσιαστικά με τις αφηγηματικές και αισθητικές δυνατότητες του μέσου, αλλά και να συμβάλλουν – στις καλύτερες στιγμές τους – στην βαθύτερη κατανόηση και αμφισβήτηση του πνεύματος της εποχής τους. Αυτό είναι κάτι μέσα στο λίγο-πολύ δυστοπικό περιβάλλον, ψηφιακό και μη – δεν είναι;
Φέτος, λοιπόν, ήταν εν γένει μια καλή χρονιά. Και πριν προχωρήσουμε στο top 10 μας για το 2018, θα μας επιτρέψετε μερικά honorable mentions. Τα περασμένα Χριστούγεννα σημαδεύτηκαν τηλεοπτικά από τον 4ο κύκλο του Black Mirror, ο οποίος μένει εκτός δεκάδας γιατί ήταν πολύ άνισος, περιέχοντας μερικά πράγματα εξαιρετικά αλλά και μερικά πράγματα οριακά αφόρητα. Έπειτα, εκτιμήσαμε πολύ το πείραμα του Steven Soderbergh με το Mosaic, ενώ συνεχίσαμε να λατρεύουμε τα πράγματα που κάνει ο Noah Hawley με το Legion. Τέλος, νιώσαμε όμορφα που υπάρχουν πράγματα σαν το Wellington Paranormal ακόμα κι αν δεν τα βλέπει κανένας, κι από την άλλη θα χρειαστούμε ακόμα καιρό για να χωνέψουμε αυτά που είδαμε στο Who Is America. Για την ιστορία, να πούμε ότι δεν έχουμε δει ακόμα το Tokyo Vampire Hotel και το Deutschland 86, πράγμα που ελπίζουμε να συμβεί σύντομα.
Κατά τ’ άλλα, αυτή είναι η λίστα με τις 10 αγαπημένες μας σειρές για το 2018.
Ήταν η τελευταία σειρά που ερωτευτήκαμε μέσα στην χρονιά, αφού κυκλοφόρησε μέσα στον Δεκέμβριο, όταν ήδη αυτή η λίστα σχηματοποιούταν στο κεφάλι μας. Ο δεύτερος κύκλος της σειράς της Amy Sherman-Palladino, δημιουργού του Gilmore Girls φυσικά, κατάφερε να είναι ακόμα πιο έξυπνη, ακόμα πιο καλογραμμένη, ακόμα πιο αποτελεσματική στο πώς διαχειρίζεται την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ακραία διασκεδαστική και το βαθιά ουσιαστική τηλεόραση.
Εδώ, όλα ήταν στη θέση τους. Ο σπουδαίος Park Chan-wook σκηνοθετεί το μυθιστόρημα του σπουδαίου John le Carre για λογαριασμό του BBC και το αποτέλεσμα είναι ένα μαξιμαλιστικό κατασκοπικό μυστήριο που καταφέρνει ταυτόχρονα να μοιάζει αισθητικά παλιομοδίτικο και θεματικά ριψοκίνδυνο. Επίσης, Michael Shannon, αυτό.
Κι εδώ έχουμε την άλλη όψη του κατασκοπευτικού μυστηρίου, σε μια βαθιά μεταμοντέρνα, ειρωνική και ευαίσθητη εκδοχή, με την Phoebe Waller-Bridge να αποδεικνύει ξανά (μετά το Crashing και το Fleabag) πως αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές και υποτιμημένες τηλεοπτικές δημιουργούς της εποχής της.
Είναι πιθανώς μια από αυτές τις σειρές που δεν έχει δει κανένας, αλλά πραγματικά δεν μοιάζει με τίποτα άλλο. Η σειρά του Jim Gavin ήρθε από το πουθενά, όπως κι ο ίδιος, και μάλλον έμοιαζε προορισμένη να επιστρέψει στο πουθενά. Αλλά απ’ ό,τι φαίνεται, μιας και ανανεώθηκε, η φάση είναι ώριμη για μια σειρά που μπλέκει την παράνοια του Thomas Pynchon, την Αμερική της καπιταλιστικής κρίσης και την παρα-ουτοπική έλξη της αίρεσης σε ένα ηλιόλουστο περιτύλιγμα.
Αν ο David Simon έχει μια σειρά που παίζεται τώρα και στο τέλος της χρονιάς φτιάχνουμε μια λίστα με τις καλύτερες σειρές, τότε είναι δύσκολο να μην έρθουν να συναντηθούν αυτά τα δύο πράγματα. Δεχόμαστε ότι πιθανώς να υπάρχει ένα προϊών φανμποϊσμός που δεν λέει να σβήσει, αλλά, πραγματικά, αυτή η σειρά ήταν και φέτος υπέροχη.
Εδώ, ο Bill Hader κι ο Alec Berg κατάφεραν να χωρέσουν μέσα σε 8 μισάωρα επεισόδια μια σύνοψη της αμερικάνικης τηλεοπτικής κωμωδίας των τελευταίων χρόνων, μια διακριτική νύξη για το ξεπέρασμά της μέσα από το ευαίσθητο και ειλικρινές γράψιμο και μια συγκινητική ανθρώπινη ιστορία που ήρθε από εκεί που δεν την περιμέναμε.
Είναι μυστήρια περίπτωση ο David Kajganich. Προερχόμενος ως σεναριογράφος κατά την τελευταία δεκαετία κυρίως από ταινίες τρόμου β’ διαλογής, μέσα σε μια χρονιά έγραψε μια σειρά σαν το The Terror και μια ταινία σαν το Suspiria. Πέρα απ’ το ότι αυτό ήταν ένα επίτευγμα από μόνο του, αυτή εδώ η σειρά ήταν μάλλον ό,τι πιο πνιγηρό είδαμε όλη την χρονιά.
Εδώ είχαμε σειρά που έμοιαζε από την αρχή να αποτελεί το peak της κυριλέ, prestigious τηλεόρασης της εποχής μας. Παραγωγή HBO, βιβλίο Gillian Flynn, σκηνοθεσία Jean-Marc Vallee, γράψιμο Marti Noxon, καστ Amy Adams και Patricia Clarkson. Το Sharp Objects, όμως, κατάφερε να γίνει κάτι πολύ παραπάνω από το άθροισμα των μερών του – κι η ιστορία που αφηγήθηκε ήταν εξίσου πολύπλοκη όσο και άμεση.
Είναι ο Donald Glover. Δηλαδή, ο Childish Gambino. Άλλες φορές είναι εκνευριστικά νάρκισσος, άλλες φορές είναι αφοπλιστικά μεγαλοφυής. Κάπως έτσι έμοιαζε και ο δεύτερος κύκλος του Atlanta. Στις καλύτερες στιγμές του, όμως, ήταν από εκείνα τα πράγματα που δοκίμασαν στην πράξη τα όρια της τηλεόρασης και τα κατάφεραν περίφημα.
Τίποτα, τίποτα άλλο απολύτως, δεν έφτασε για εμάς το συναισθηματικό βάθος, την θεματική ειλικρίνεια και την αφηγηματική γενναιότητα με την οποία ράντισε την φετινή τηλεοπτική χρονιά ο νέος κύκλος του BoJack Horseman. Τι να πούμε, αυτό το πράγμα ήταν απίστευτο.
