Έφτασε η ώρα. Η δεκαετία τελειώνει. Κι όταν λέμε η δεκαετία, εννοούμε το διάστημα από την αρχή του 2010 μέχρι το τέλος του 2019. Απλά το ξεκαθαρίζουμε, για να μην έχουμε ντράβαλα με ανθρώπους που λένε ότι η δεκαετία τελειώνει του χρόνου κλπ. Λοιπόν, η δεκαετία τελειώνει τώρα, γιατί τώρα πιστεύει ο κόσμος ότι τελειώνει. Τόσο απλά. Συγνώμη αν σας πονάει η επιστημολογική μας προσέγγιση. Προχωράμε. Κι αφού τελειώσαμε με την ανασκόπηση της φετινής χρονιάς, ήρθε η σειρά των 10s. Όλη η βδομάδα που ακολουθεί θα είναι αφιερωμένη στην εξέταση της δεκαετίας που πέρασε – και σήμερα ξεκινάμε με κάτι απλό: τα καλύτερα soundtracks των 10s.
Είναι λεπτό πράγμα η χρήση της μουσικής στη μεγάλη (και τη μικρή) οθόνη. Μερικές φορές μπορεί να λειτουργήσει σαν χειραγώγηση, σαν συναισθηματικός εκβιασμός, σαν ευθεία και ψυχρή εντολή για το πώς πρέπει να νιώσεις εκείνη την δεδομένη στιγμή. Σ’ έναν βαθμό, μοιάζει με κυνική και εργαλειακή παραδοχή της αδυναμίας για παραγωγή συγκίνησης σε πραγματικό επίπεδο. Δεν μ’ αρέσει όταν συμβαίνει αυτό – συχνά θέλω απλά να πατήσω mute στην οθόνη και κάποιες φορές εκνευρίζομαι με τον εαυτό μου όταν διαπιστώνω ότι η χειραγώγηση αυτή μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη. Παρόλα αυτά, όταν προκύπτει μια αληθινή οπτική και ηχητική ενότητα, το αποτέλεσμα μπορεί να απογειωθεί σε τρομακτικό επίπεδο. Ε, γι’ αυτές τις περιπτώσεις θα μιλήσουμε εδώ.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η ογκώδης λίστα που ακολουθεί περιλαμβάνει τόσο original scores (δηλαδή πρωτότυπη μουσική που γράφεται ειδικά για μια ταινία) όσο και soundtracks (δηλαδή επιλογές μουσικών κομματιών που έχουν περισσότερο την λογική κινηματογραφικού mixtape). Για να μην μακρηγορούμε, λοιπόν, αυτά είναι τα 50 αγαπημένα μας soundtracks και scores ταινιών και σειρών από την δεκαετία των 10s.
Θα εμφανιστεί πολλές φορές εδώ ο Peter Strickland. Όχι μόνο επειδή είναι φίλος μας, αλλά κι επειδή ξέρει από καλή μουσική. Εδώ, οι Broadcast (R.I.P Trish) έδωσαν τα ρέστα τους.
Σκοτάδι απέραντο ο Paul Schrader. Σκοτάδι απέραντο κι ο Lustmord. Μια χαρά τα βρήκανε.
Ένας σκηνοθέτης που θα μας απασχολεί πολύ έντονα στο μέλλον, μια ταινία με την υπέροχη μουσική του Colin Stetson (το καλύτερο σαξόφωνο στην πιάτσα).
Η ταινία ήταν ένα μικρό πειραματικό θαύμα της Josephine Decker, το οποίο συνόδευσε έξοχα η Caroline Shaw, νικήτρια ενός μουσικού Πούλιτζερ και συνεργάτιδα του Kanye West.
Πραγματικά, σχεδόν όλο το ανφάν-γκατέ του σύγχρονου εναλλακτικού rap και r’n’b παρελαύνει από την σειρά της Issa Rae (με την ίδια να χώνει επίσης υπέροχα).
Όλα στην τσίτα, όλα στην πίεση, όλοι οι ενισχυτές πηγαίνουν μέχρι το 11. Είναι ο Junkie XL φυσικά.
Έχει κάνει πολλά όμορφα πράγματα κινηματογραφικά ο Alexandre Desplat μέσα σ’ αυτήν την δεκαετία, αλλά εδώ μάλλον ήταν ο καλύτερος εαυτός του.
Κατά έναν τρόπο, κι η ίδια η ταινία του Edgar Wright είναι ένα κινηματογραφικό mixtape. Ε, μουσικά τουλάχιστον τα έσπασε άσχημα.
ΟΚ, το score που έγραψε ο Ludwig Goransson ήταν καλό. Αλλά το soundtrack που επιμελήθηκε ο Kendrick Lamar για την ταινία ήταν άλλο πράγμα.
Φέτος ήταν η χρονιά της Hildur Gudnadottir όσον αφορά την μουσική για ταινίες και σειρές. Προς το παρόν, ας μείνουμε στο ότι το score του Joker ήταν φοβερό.
Μια από τις πιο άγνωστες πλευρές του σπουδαίου John Carpenter είναι η σύνθεση μουσικής για τις ταινίες του. Ε, στο περσινό reboot του Halloween έκανε αυτό που έπρεπε.
Είπαμε, ο Ari Aster θα μας απασχολεί για πολύ καιρό. Φέτος μας έδωσε το εξαιρετικό Midsommar, στο οποίο έγραψε στοιχειωτική μουσική ο Haxan Cloak.
Προφανώς, αυτή η λίστα θα είναι γεμάτη με τον Jonny Greenwood των Radiohead, τον αδιαμφισβήτητο βασιλιά των soundtracks για τα 10s. Ας αρχίσουμε από εδώ.
Ναι, νοσταλγία στο φουλ, σύνθια στο τέρμα, οι Survive έκαναν πολύ καλή δουλειά και μας έδωσαν κι ένα intro που δεν τρώει ποτέ skip.
Αγαπάμε τον Romain Gavras, γιατί μεταξύ άλλων είναι εξίσου καλός στα μουσικά και τα κινηματογραφικά πράγματα. Εδώ είχαμε Jamie xx. Και Africa. Κυρίως Africa.
Θα την συναντήσουμε και παρακάτω, φυσικά, αλλά το φετινό Monos ήταν άλλη μια απόδειξη ότι η Mica Levi είναι εξαιρετική στην κινηματογραφική μουσική.
Άλλος ένας συνήθης ύποπτος που θα ξανασυναντήσουμε σε αυτήν την λίστα. Είναι ο Johan Johansson βέβαια. Και R.I.P.
Είπαμε, ο Strickland ξέρει από καλή μουσική. Κι εδώ την φάση ανέλαβαν οι Cavern of Anti-Matter, δηλαδή μια ημι-μετάλλαξη των αγαπημένων Stereolab.
Όσο μας εξέπληξε αυτή η πανέμορφη ταινία που έσκασε από το πουθενά, άλλο τόσο απολαύσαμε και το score των Dan Romer & Benh Zeitlin.
Ο μεγάλος Scott Walker μας άφησε φέτος, δυστυχώς, αλλά προλάβαμε να τον απολαύσουμε άλλη μια φορά σε άλλη μια ταινία. Και μάλιστα μαζί με την Sia.
Πρέπει να γράφει περισσότερα soundtracks o Nicolas Jaar, πάει τελείωσε. Άλλη μια απόδειξη το φετινό φιλμ του Pablo Larrain.
Όταν ένα soundtrack έχει Adrian Younge και Ali Shaheed Muhammad των A Tribe Called Quest, θα γαμάει. Νόμος.
Ξανασυναντιόμαστε λοιπόν Johan Johansson, γιατί άλλωστε δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς.
Ξανασυναντιόμαστε λοιπόν Jonny Greenwood, γιατί άλλωστε δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς.
Ναι, το score του Cliff Martinez είναι καλό, αλλά οι αληθινοί πρωταγωνιστές είναι τα τραγούδια των Kavinsky, Chromatics, Desire και College.
Όχι μόνο είχαμε τον Ben Salisbury και τον Geoff Barrow των Portishead στο score, αλλά είχαμε και την κομματάρα των Crosby, Stills and Nash στο soundtrack. Γενικά, μπράβο ταινία.
John Cage, Gustav Mahler, Morton Feldman, Max Richter, Brian Eno, Alfred Schnittke. Gyorgy Ligeti. Δεν περιγράφουμε άλλο.
Μια ταινία εκτός ελέγχου θα πρέπει να έχει και ένα soundtrack εκτός ελέγχου. Δεν γίνεται αλλιώς. Και φρόντισε ο αρχι-κάγκουρας Skrillex γι’ αυτό.
Μια σειρά-έπος του David Simon με αληθινό πρωταγωνιστή την ίδια τη μουσική της Νέας Ορλεάνης. Καλύτερα δε γίνεται.
Μπορεί η ίδια η σειρά να μην μας ενθουσίασε, αλλά παραδεχόμαστε πως η μουσική του Ben Frost είναι υλικό βγαλμένο από τους χειρότερους εφιάλτες.
Το όνομα Nicholas Britell θα έπρεπε να έχει μπει ήδη στο πάνθεον των κινηματογραφικών και τηλεοπτικών συνθετών. Κι ένας λόγος είναι αυτή η ταινία.
Πρόκειται για μια αληθινή ταινία-ορόσημο των 10s. Και γι’ αυτό ευθύνεται εν μέρει η εμβληματική μουσική των συνήθων υπόπτων Trent Reznor & Atticus Ross.
Ναι, ξανά Johan Johansson, είπαμε, ο άνθρωπος ήταν σπουδαίος. Αλλά εδώ ο μεγάλος πρωταγωνιστής είναι το συγκλονιστικό intro με το έπος των King Crimson.
Όχι, η ταινία αυτή δεν μας τρέλανε. Για την ακρίβεια, δεν μας έψησε καθόλου. Αλλά, για να μην λέμε ψέματα, το score των Alva Noto & Ryuichi Sakamoto ήταν απίστευτο.
Είναι δυνατόν να μην είχε καλή μουσική η σειρά του Childish Gambino; Όχι, δεν είναι δυνατόν. Επίσης, PAPER BOI.
Ξανά Hildur Gudnadottir στην μουσική σύνθεση, σε μια σειρά που δεν μας άρεσε πολύ αλλά μας έδωσε ένα συγκλονιστικό soundtrack.
Το είπαμε και νωρίτερα: η Mica Levi βρίσκεται ανάμεσα στους καλύτερους κινηματογραφικούς συνθέτες της δεκαετίας. Και το Under the Skin είναι η καλύτερη δουλειά της.
Αν η ταινία σου πατάει πάνω στη ζωή και τη μουσική του Dave Van Ronk, τότε αν μη τι άλλο αποκλείεται να έχεις κάτι λιγότερο από φοβερό soundtrack.
Πάμε άλλη μία: ο Peter Strickland ξέρει να διαλέγει μουσική για σινεμά. Κι εδώ το αποτέλεσμα που έδωσαν οι Cat’s Eyes είναι εφάμιλλο αυτής της εξαιρετικής ταινίας.
Έχεις βιβλίο Thomas Pynchon. Έχεις σκηνοθεσία Paul Thomas Anderson. Έχεις μουσική Jonny Greenwood. Ε, αυτό, τέλος.
Απ’ όταν είδαμε την ταινία, είναι αδύνατον να σταματήσουμε να τραγουδάμε. Ακόμα κι αν είναι στα ιαπωνικά. Είναι απλά αδύνατον.
Μακάρι ολόκληρη η ταινία να ήταν τόσο καλή όσο το soundtrack της. Γιατί, χωρίς πλάκα, το soundtrack του Climax ήταν απίστευτο.
Twin Peaks σημαίνει Angelo Bandalamenti. Αυτό θα έπρεπε να αρκεί, αλλά για να μας αποτελειώσει μας πέταξε κι ένα Threnody for the Victims of Hiroshima του Krzysztof Penderecki.
Προφανώς και δεν αστειευόμαστε καθόλου – ούτε για την ταινία ούτε για το soundtrack. Αυτή η μουσική είναι ακριβώς η μουσική που μας κάνει ευτυχισμένους. Τέλος.
Αν μου λέγανε “διάλεξε μια σειρά ή ταινία όπου η μουσική είναι ο αληθινός πρωταγωνιστής”, θα διάλεγα αυτό το ανατριχιαστικό έπος που έχει συνθέσει ο Nicholas Britell.
Είπαμε, ο Scott Walker μας άφησε, αλλά η μουσική του θα μας στοιχειώνει για πάντα.
Δεν φτάνει που είχαμε των Jonny Greenwood των Radiohead να φτιάχνει φοβερά soundtracks, τώρα έχουμε και τον Thom Yorke. Η αρχή έγινε με το τρομερό Suspiria.
Ξανά Luca Guadagnino, δε γίνεται αλλιώς, σόρι. Όλα είναι υπέροχα σ’ αυτήν την ταινία, αλλά ανάμεσα στ’ άλλα υπάρχει και το καλύτερο κινηματογραφικό τραγούδι των 10s.
Ξανά Jonny Greenwood, ναι. Σε ένα αληθινό κοφτερό έπος δια χειρός Lynne Ramsay. Με μουσική που τρυπάει το σώμα. Πραγματική εμπειρία, βίαιη και νευρική και νεκρική.
Διαρκής πηγή ανατριχίλας, μόνο αυτό, τίποτα άλλο. The truth is an act of love. Ο Oneohtrix Poiner Never έφτιαξε το καλύτερο soundtrack της δεκαετίας.